Ako ste pogledali na kalendar, shvatili ste da je danas “famozni” petak 13.
Evo ga, stiže! Primiče se minutu po minutu, dok u podsvijesti čujete kako se zvuk bubnjeva postepeno pojačava, podižući napetost. Pred nama je još jedan petak 13!
Datum koji se ponavlja i do tri puta u kalendarskoj godini duboko je urezan u pore našeg društva. Strah od tog famoznog datuma je toliko rasprostranjen da je čak dobio i svoje stručne nazive: triskaidekafobija – strah od broja 13 i paraskavedekatriafobija – strah od petka 13.
“Baksuzluk” ovog datuma istoričari povezuju sa petkom 13.10.1307. godine kada je francuski kralj Filip IV naredio da se pohapse i spale svi francuski templari, a njihova imovina oduzme. Međutim, strah od lošeg uticaja broja 13 seže i dublje u prošlost, u prethrišćansku eru.
Broj 13 slijedi nakon broja 12 koji se smatra savršenim, jer se može podijeliti na 2, 3, 4 ili 6 jednakih dijelova, dok kod broja 13 uvijek ostaje jedan ostatka, te je broj 13 simbol nesavršenosti. Hrišćani su to povezali sa 13 palih anđela i sa 13 gostiju na Tajnoj večeri, od kojih je upravo 13. po redu, Juda, izdao Isusa.
U modernom dobu ovo uvjerenje ne jenjava. U svijetu, mnoge zgrade pri brojanju spratova ili ulice pri dodjeljivanju brojeva kuća, preskaču broj 13. Stavljaju oznaku 12A ili jednostavno odmah pređu na broj 14. Takođe, u holandskom gradu Utrehtu, na željezničkoj stanici ne postoji peron 13, a u takmičenju Formula 1 ne postoji bolid sa brojem 13.
Mnoge slavne ličnosti su patile ili pate od ovih strahova. Kompozitor Arnold Šenberg je svoju posljednju operu nazvao “Moses und Aron” umjesto pravilnog pisanja “Moeses und Aaron” (Aaron se piše sa dva slova A), kako bi izbjegao 13 slova u nazivu. Zanimljivo je pomenuti da je Šenberg rođen 13. u mjesecu, a umro je na petak 13.7.1951. godine u 76. godini (7+6=13) u 13 minuta prije ponoći (američkim zapisom 11:47 pm, 1+1+4+7=13).
No šta numerologija kaže na ovo? Broj 13 nosi određena otežanja, broj je karmički, kada je redukovan nosi simboliku Saturna (1+3= 4, broj 4 je Saturnov broj). Ali i pored toga, datum u mjesecu se nikad ne posmatra izolovano, već se posmatra u okviru čitavog zapisa datuma (dan, mjesec, godina).
Da zaključimo, petak 13. pored svih strahova i praznovjerja, ne mora uopšte biti fatalan ili baksuzan dan, da li će taj dan nekoj osobi donijeti nesreću ili obilje srećnih okolnosti, zavisi od predispozicija datuma rođenja te osobe. Ne opterećujte se irealnim strahovima, uživajte u životu!
Miloš Tomić